خون دوباره انار در رگ های بجستان
عظیم زاده، سیدی یاقوت سرخ قطعا مناسب‌ترین نامی است که دانه‌های قرمز رنگ و دلربای انار می‌تواند به آن شهره باشد. شما هم بنویسید انار، ولی بخوانید یاقوت، دُر و جواهر؛ جواهرات گران بهایی که حسابی به سرزمین سرخ رنگ بجستان جان داده و جلوه جذابی به آن بخشیده است. آن قدر که انار را با بجستان و بجستان را با انار می‌شناسند. سوغاتی درجه یک و اصیلی که اگر پایتان به باغ‌های زیبای این میوه یا کارگاه‌ها و سالن‌های دسته بندی آن رسیده باشد و همان جا،تر و تازه و نوبرانه، یک عدد ترد و نازک آن را بشکنید و همین طور که جوی آب قرمزرنگش دارد از انگشت هایتان سرازیر می‌شود، چند دانه اش را بگذارید داخل دهانتان، حالا حالا‌ها طعم شیرین و ملس آن زیر زبانتان باقی می‌ماند. صد البته که این تمام ظرفیت بجستان نیست. این شهر و روستا‌های اطرافش مکان‌های دیدنی و گردشگری فوق العاده‌ای دارند که تا کنون در حق آن‌ها اجحاف زیادی شده و آن طور که باید و شاید شناخته و مطرح نشده است. روایت زیر نتیجه یک روز کامل گشت وگذار ما در باغ‌های انار و کوچه پس کوچه‌های بجستان و روستا‌های مزار و فخرآباد، و تماشای زیبایی‌ها و شگفتی‌های دوست داشتنی آن است که با راهنمایی نوروزی مدیر میراث فرهنگی بجستان و صدیقی کارشناس او رقم خورد.
بجستان، سرزمین انار‌های درجه یک خراسان و ایران
روی بسیاری از دیوار‌های سنگی و گلی منتهی به باغ‌های انار می‌توان پوستر‌ها و بنر‌های کوچک و بزرگی را دید که تصویر یک انار قرمزرنگ بزرگ، چشم آدم را نشانه گرفته و به همراه یک شماره تماس مردم را به خرید انار دعوت می‌کند؛ آن هم به انضمام جملات ترغیب کننده دیگری که جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمی‌گذارد که اینجا معدن انار‌های مرغوب خراسان است. انگار که اگر انار نخریده از این منطقه خارج بشوی قطعا در آینده نزدیک پشیمانی بزرگی می‌تواند یقه ات را بگیرد. راهمان را که پیش می‌گیریم و همین طور که به چپ و راست چشم می‌چرخانیم، کم کم یاقوت‌های سرخی که تا این لحظه فقط تعریف و تمجید آن را شنیده بودیم، از پشت دیوار‌های کوتاه باغ و از میان شاخ و برگ‌های فراوان درخت‌ها رخ نشان می‌دهد. زردی پاییز دیگر کم کم افتاده به جان درخت‌ها و حالا یک منظره دلچسب را مقابلمان پدید آورده است. سبزی و زردی برگ‌های آبان ماه درخت‌های انار و گلوله‌های سرخ رنگ کوچک و بزرگی که از شاخه‌ها آویزان است منظره محشری را خلق کرده. آدم دلش می‌خواهد ساعت‌ها فقط همین جا روی خاک سخاوتمند باغ و زیر آفتاب نه چندان گرم کننده پاییز بنشیند و زل بزند به این طبیعت زیبا. این شکوه و زیبایی، در حالی است که به گفته باغ دار‌ها و اهالی روستا سه سال پیش سرمای بدی به جان درخت‌ها افتاد و اگر اینگونه نبود، الآن با درخت‌های پربارتر و افتاده تری روبه رو بودیم. البته بجستان سوغاتی‌های خوش طعم و دلفریب دیگری هم دارد. کلوچه و حلوای این شهر حسابی بین شهرستان‌های اطراف بجستان مشهور است. زعفران، زیره، حنا، پسته و خشکبار‌های مرغوب و اعلی هم از خوراکی‌های خوشمزه دیگری است که اینجا یافت می‌شود و می‌تواند طعم خوبی را زیر زبان مسافران و بازدیدکننده‌ها به جا بگذارد.
ارغوان بافی لابه لای کوچه و پس کوچه‌های روستا
این روزهای پاییزی، که درختان به خواب رفته اند، فصل ارغوان بافی بجستان است. موسپیدکرده‌ها که شیوه جمع آوری چوب‌های ارغوان بدون آسیب به درخت را خوب می‌دانند به دل کوه می‌زنند و در کنار هرس، شاخ و برگ اضافه را جمع می‌کنند. سپس داخل خانه هایشان و حتی با یک شکل و شمایل صمیمی تر، داخل کوچه، بساط چوب هایشان را پهن می‌کنند و ساعت‌ها می‌نشینند و کار می‌کنند. چوب‌های نازک و ظریف و طویلی را که بعضی هایشان قهوه‌ای سوخته و بعضی هایشان روشن ترند، می‌گذارند کنار دستشان خیلی ماهرانه با دست هایشان یکی یکی آن‌ها را به هم می‌بافند. آن قدر با آرامش و ظرافت کار می‌کنند که آدم گمان نمی‌کند طرف دارد با چوب سر و کله می‌زند. دست‌های هنرمندشان، ولی زمخت و زبر شده است بس که بافته اند. حتی رنگشان به سفیدی می‌زند، یک جور سفیدی که نتیجه زحمت کشی و سر و کله زدن با چوب است. حالا تنها دلخوشی آن‌ها این است که اگر عابری و رهگذری و گردشگری از میان این کوچه و پس کوچه‌ها رد شد، چشمش یکی از این سبد‌ها را بگیرد و بخرد، نهایتا با ۳۰ هزار تومان ناقابل. مشاغل سنتی دیگری هم مثل گیوه دوزی، گلیم بافی، قالی بافی، پارچه بافی، نمدبافی، حوله بافی هنوز در این نواحی به چشم می‌خورد. در بیشتر خانه‌ها و اقامتگاه‌های بوم گردی که در این منطقه وجود دارد و روی طاقچه‌ها و لب پنجره هایشان خیلی خوب می‌توان این دست سازه‌ها را به چشم دید. البته داستان همیشگی بی مهری به صنایع دستی و هنر‌های بومی اینجا هم وجود دارد. انزوا و گوشه گیری یقه این هنر‌های دستی را هم گرفته و حالا دیگر تقریبا فقط خود روستاییان هستند که این قبیل صنایع دستی را در خانه و پستو‌های خود دارند. مدت‌ها پیش قالیچه‌های منقش به طرح‌های بلوچی به دلیل کیفیت بالایی که داشته به خارج از کشور نیز صادر می‌شده است.
چرا انار بجستان؟
گرچه در ایران شهر‌های فراوانی هستند که انار کشت می‌کنند و همچنین در بسیاری از نواحی خزر انار‌های وحشی می‌روید، از دیرباز بجستان و ساوه در رده اول شهر‌های خوشنام اناری، ایرانی جای داشته اند و در این میان برخی معتقدند انار بجستان به دلیل دانه‌های شیرین و آبدارش از ساوه نیز پیشی می‌گیرد. آنان راز شهرت انار بجستان را در شیوه کشت پیشینیان این شهر می‌دانند. میرآقایی یکی از اهالی بجستان در توضیح این راز می‌گوید: «اجداد ما آب را در کانالی طولانی از پای قنات به باغات انار می‌رساندند و به همین خاطر آب در مسیر از اکسیژن بیشتری برخوردار می‌شد.» به جز این شیرینی مطلوب آب قنات‌های بجستان و هوای کویری و گرمای هوا نیز محیط مناسبی را برای کشت انار در این شهر فراهم کرده است. میرآقایی که مسئول بخش خصوصی سورته بندی (بسته بندی بر اساس کیفیت و درجه) است، زمان برداشت انار را وقتی می‌داند که باد پاییزی معروف به زهر عقرب به آن بخورد و رنگش سرخ و سیاه شود.
انار بجستان دوباره اعتبار سابق خود را بازیافت
امسال بعد از سال‌ها خشکسالی، سرما و آفت زدگی، دوباره می‌توانند وقت انار قاچ کردن از سرخی و سیاهی دانه‌های شیرین و آبدارش مطمئن باشند و با افتخار بگویند این انار بجستان است. متأسفانه یکبار سال ۸۶ و بار دیگر هم سال ۹۵ سرمای ناگهانی هوا، امان درختان بجستان را برید و باغداران را مجبور کرد درختان را «کف بُر» کنند. انار‌های امروزی که از پاجوش به اینجا رسیدند، امسال دوباره همان نگینی شدند که جهان سال‌ها به نام انار بجستان می‌شناخت.
انار ایرانی سمبل عشق است
رد انار را در بسیاری از کتاب‌های قدیمی ایران همچون اوستا، شاهنامه و... می‌توان یافت و با تکیه بر همین اشارات و اسنادی دیگر همچون کتیبه‌های تخت جمشید، بسیاری از محققان معتقدند انار بومی ایران است و از اینجا به دیگر کشور‌ها صادر شده است. به جز کارایی غذایی، که از قضا به خاطر آنتی اکسیدان فراوانش در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از امراض همچون سرطان مفید دانسته می‌شود، انار در ادبیات و باور عوام نماد عشق است و از همین رو در رسوم ایرانی، عروس «نار» می‌زند. این‌ها را گفتیم تا تأکید کنیم با تکیه بر همین یک محصول می‌توان جشنواره‌های فراوانی برگزار کرد و گردشگران را از گوشه و کنار دنیا به ایران کشاند.
امسال غافل گیر شدیم
امسال چندین جشنواره انار در گوشه و کنار کشور برگزار شد که همگی به دلیل خوش آب و رنگ بودن، مورد توجه فراوان گردشگران قرار گرفت. چنانکه در مدت برگزاری جشنواره انار یزد، ظرفیت تمامی اقامتگاه‌های این شهر به صد در صد رسید. اما با وجود شهرت فراوان انار بجستان، این شهرستان از چنین جشنواره‌ای محروم بود. به ویژه وقتی بدانیم بیشتر باغ‌های انار بجستان به صورت خرده مالکی و سنتی اداره می‌شود و از این حیث گرچه از لحاظ اقتصادی آورده خوبی برای شهرستان ندارد، از نقطه نظر گردشگری بسیار جذاب است. اما نه از آمد و شد گردشگر و بازدیدکننده و تور خبری بود و نه از جشنواره‌های بومی و محلی که می‌تواند به واسطه این محصول در اینجا وجود داشته باشد. حسین کریمیان یکی از اعضای شورای شهر بجستان دلیل این امر را غافل گیری بیان می‌کند و می‌گوید: «به دلیل کیفیت نامناسب انار بجستان در چند سال گذشته، امسال توقع چنین محصول باکیفیتی را نداشتیم و به همین دلیل برنامه ریزی خاصی برای جشنواره انجام نشد. با این حال انتقاد شما وارد است و تلاش می‌کنیم سال آینده با همکاری میراث و جهادکشاورزی جشنواره مناسبی برگزار کنیم.»
برداشت سه برابری انار بجستان
امسال میزان برداشت انار نسبت به سال گذشته با افزایش سه برابری به ۱۳ هزار و ۵۰۰ تن رسید. این را مدیر جهاد کشاورزی بجستان می‌گوید و در پاسخ به سوال ما درباره وسعت باغ‌های انار بجستان توضیح می‌دهد: «امسال یک هزار هکتار از باغات بجستان زیرکشت انار رفت و به طور میانگین از هر هکتار بین ۱۰ تا ۱۵ تن انار برداشت شد.» محمد شجعی با تأکید بر کیفیت بالا و قطب انار بودن بجستان می‌گوید: «مهم‌ترین نوع انار بجستان که در ایران و دیگر کشور‌های هدف صادراتی از جایگاه خاصی برخوردار است، معروف به انار بجستانی است و از دیگر ارقام انار این شهرستان می‌توان به شیشه کپ، ملس، پیش رس و خزر اشاره کرد. از میزان صادرات انار بجستان که می‌پرسیم می‌گوید: «برای نقش آفرینی بیشتر این محصول در صادرات و رونق اقتصادی این شهرستان و معرفی گسترده‌تر در سطح بین المللی مذاکره با تعدادی از صادرکنندگان عمده انار کشور در حال انجام است.»
انار هم قربانی دلالی است
دلالی دانه‌های سرخ انار دل باغداران را خون کرده است. این را به راحتی می‌توان از صحبت هایشان فهمید. آنجا که می‌گویند انار باکیفیتشان را مجبور می‌شوند برای تأمین هزینه پیش از برداشت بفروشند. اختلاف فراوان قیمت فروش انار در بجستان و مشهد نیز یکی از دلایل حضور دلالان است. آنان با ۲ هزار و ۵۰۰ تومان انار را از باغدار می‌خرند و در مشهد تا ۱۰ هزار تومان نیز آن را به فروش می‌رسانند. مدیر جهاد کشاورزی بجستان یکی از راه‌های جلوگیری از دلالی را حمایت بیشتر از کشاورزان و ایجاد مراکز عرضه مستقیم انار این شهرستان در بوستان ملت و تعدادی از فروشگاه‌های بزرگ مشهد می‌داند. اتفاقی که امسال رخ داده است. ایجاد روزمزرعه‌ها در بجستان نیز راهکار دیگری بود که علاوه بر کمک به خرید مستقیم مردم از باغداران، می‌تواند در سال‌های آینده در بحث گردشگری نیز مفید باشد.
جای خالی فراورده‌های اناری
به جز رب انار که کم و بیش به صورت سنتی و در کارگاه‌های کوچک تهیه می‌شود، فراورده اناری دیگری در بجستان به چشم نمی‌خورد. درحالی که تهیه و فروش لواشک انار، کیک‌ها و دسر‌ها و آب میوه‌های طبیعی و... که هم خوش آب و رنگ اند و هم خوشمزه می‌تواند در جذب گردشگر تأثیرگذار باشد.
سایر ظرفیت‌های گردشگری
بجستان به جز انار، ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی فراوانی دارد که به ویژه در این وقت سال به دلیل آب و هوای مناسب می‌تواند گزینه خوبی برای گردش باشد.
کویر‌های متعدد
مناطق کویری و تاغزار‌های طبیعی و دست کاشت در شهرستان بجستان که مساحتی بالغ بر ۵۲ هزار هکتار در مناطق سردق، مرندیز، یونسی، قاسم آباد، فخرآباد، ذبیح آباد، منصوری و... را شامل می‌شود، گاه به شکل ریگزار و گاه کفه نمکی و نمکزار جلوه می‌کند و با این تنوع توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند.
منطقه حفاظت شده هلالی
منطقه حفاظت شده هلالی در جنوب شرق شهرستان بجستان و غرب گناباد با وسعتی قریب به ۱۲۰ هزار هکتار قرارگرفته است. منطقه ییلاقی سیاه کوه دارای کوه‌های مرتفع و به هم پیوسته و دره‌های سرسبز و عمیق و چشمه سار‌های متعدد است.
منطقه حفاظت شده افتخار
زیستگاه‌های حیات وحش افتخار دارای گونه‌های جانوری نادری نظیر گربه شنی، هوبره (بوقلمون وحشی) و... است که در فاصله ۱۲ کیلومتری جنوب غربی بجستان قرار دارد.
بافت تاریخی
روستای مزار با خانه‌های دستکند چند صد ساله، بافتی تاریخی و منحصربه فرد در فاصله شش کیلومتری بجستان قرار دارد. همچنین
۸ کاروانسرای تاریخی در بجستان است.
غار‌های بجستان
یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان بجستان وجود غار‌های متعدد در این شهرستان است. این غار‌ها به دلیل داشتن چکیده و چکند‌هایی بسیار زیبا و کریستال مانند همانند بلور شیشه و قندیل‌های متعدد از زیباترین غار‌های استان می‌باشند. تاکنون حدود ۷ غار در شهرستان بجستان شناسایی شده است که عمدتا در بخش یونسی این شهرستان واقع است.
پلایای نمک
پلایای کویر بجستان دارای لایه‌ای از رسوبات قلیایی متشکل از نمک‌های مختلف است. پلایا در واقع همان حوضه خشک دریاچه است که در مناطق با آب و هوای نیمه خشک و خشک به وجود می‌آید و تحت نام‌های دریاچه‌های خشک فلات‌های قلیایی یا فلات‌های شور نامیده می‌شوند. این بخش از زمین در فصل مرطوب از آب پوشیده می‌شود.
چطور برویم؟
شهرستان بجستان در ۲۷۸ کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع است. برای رسیدن به این شهرستان باید از شهر‌های تربت حیدریه و فیض آباد گذر کنید.
بجستان، سرزمین انار‌های درجه یک خراسان و ایران
روی بسیاری از دیوار‌های سنگی و گلی منتهی به باغ‌های انار می‌توان پوستر‌ها و بنر‌های کوچک و بزرگی را دید که تصویر یک انار قرمزرنگ بزرگ، چشم آدم را نشانه گرفته و به همراه یک شماره تماس مردم را به خرید انار دعوت می‌کند؛ آن هم به انضمام جملات ترغیب کننده دیگری که جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمی‌گذارد که اینجا معدن انار‌های مرغوب خراسان است. انگار که اگر انار نخریده از این منطقه خارج بشوی قطعا در آینده نزدیک پشیمانی بزرگی می‌تواند یقه ات را بگیرد. راهمان را که پیش می‌گیریم و همین طور که به چپ و راست چشم می‌چرخانیم، کم کم یاقوت‌های سرخی که تا این لحظه فقط تعریف و تمجید آن را شنیده بودیم، از پشت دیوار‌های کوتاه باغ و از میان شاخ و برگ‌های فراوان درخت‌ها رخ نشان می‌دهد. زردی پاییز دیگر کم کم افتاده به جان درخت‌ها و حالا یک منظره دلچسب را مقابلمان پدید آورده است. سبزی و زردی برگ‌های آبان ماه درخت‌های انار و گلوله‌های سرخ رنگ کوچک و بزرگی که از شاخه‌ها آویزان است منظره محشری را خلق کرده. آدم دلش می‌خواهد ساعت‌ها فقط همین جا روی خاک سخاوتمند باغ و زیر آفتاب نه چندان گرم کننده پاییز بنشیند و زل بزند به این طبیعت زیبا. این شکوه و زیبایی، در حالی است که به گفته باغ دار‌ها و اهالی روستا سه سال پیش سرمای بدی به جان درخت‌ها افتاد و اگر اینگونه نبود، الآن با درخت‌های پربارتر و افتاده تری روبه رو بودیم. البته بجستان سوغاتی‌های خوش طعم و دلفریب دیگری هم دارد. کلوچه و حلوای این شهر حسابی بین شهرستان‌های اطراف بجستان مشهور است. زعفران، زیره، حنا، پسته و خشکبار‌های مرغوب و اعلی هم از خوراکی‌های خوشمزه دیگری است که اینجا یافت می‌شود و می‌تواند طعم خوبی را زیر زبان مسافران و بازدیدکننده‌ها به جا بگذارد.
ارغوان بافی لابه لای کوچه و پس کوچه‌های روستا
این روزهای پاییزی، که درختان به خواب رفته اند، فصل ارغوان بافی بجستان است. موسپیدکرده‌ها که شیوه جمع آوری چوب‌های ارغوان بدون آسیب به درخت را خوب می‌دانند به دل کوه می‌زنند و در کنار هرس، شاخ و برگ اضافه را جمع می‌کنند. سپس داخل خانه هایشان و حتی با یک شکل و شمایل صمیمی تر، داخل کوچه، بساط چوب هایشان را پهن می‌کنند و ساعت‌ها می‌نشینند و کار می‌کنند. چوب‌های نازک و ظریف و طویلی را که بعضی هایشان قهوه‌ای سوخته و بعضی هایشان روشن ترند، می‌گذارند کنار دستشان خیلی ماهرانه با دست هایشان یکی یکی آن‌ها را به هم می‌بافند. آن قدر با آرامش و ظرافت کار می‌کنند که آدم گمان نمی‌کند طرف دارد با چوب سر و کله می‌زند. دست‌های هنرمندشان، ولی زمخت و زبر شده است بس که بافته اند. حتی رنگشان به سفیدی می‌زند، یک جور سفیدی که نتیجه زحمت کشی و سر و کله زدن با چوب است. حالا تنها دلخوشی آن‌ها این است که اگر عابری و رهگذری و گردشگری از میان این کوچه و پس کوچه‌ها رد شد، چشمش یکی از این سبد‌ها را بگیرد و بخرد، نهایتا با ۳۰ هزار تومان ناقابل. مشاغل سنتی دیگری هم مثل گیوه دوزی، گلیم بافی، قالی بافی، پارچه بافی، نمدبافی، حوله بافی هنوز در این نواحی به چشم می‌خورد. در بیشتر خانه‌ها و اقامتگاه‌های بوم گردی که در این منطقه وجود دارد و روی طاقچه‌ها و لب پنجره هایشان خیلی خوب می‌توان این دست سازه‌ها را به چشم دید. البته داستان همیشگی بی مهری به صنایع دستی و هنر‌های بومی اینجا هم وجود دارد. انزوا و گوشه گیری یقه این هنر‌های دستی را هم گرفته و حالا دیگر تقریبا فقط خود روستاییان هستند که این قبیل صنایع دستی را در خانه و پستو‌های خود دارند. مدت‌ها پیش قالیچه‌های منقش به طرح‌های بلوچی به دلیل کیفیت بالایی که داشته به خارج از کشور نیز صادر می‌شده است.
چرا انار بجستان؟
گرچه در ایران شهر‌های فراوانی هستند که انار کشت می‌کنند و همچنین در بسیاری از نواحی خزر انار‌های وحشی می‌روید، از دیرباز بجستان و ساوه در رده اول شهر‌های خوشنام اناری، ایرانی جای داشته اند و در این میان برخی معتقدند انار بجستان به دلیل دانه‌های شیرین و آبدارش از ساوه نیز پیشی می‌گیرد. آنان راز شهرت انار بجستان را در شیوه کشت پیشینیان این شهر می‌دانند. میرآقایی یکی از اهالی بجستان در توضیح این راز می‌گوید: «اجداد ما آب را در کانالی طولانی از پای قنات به باغات انار می‌رساندند و به همین خاطر آب در مسیر از اکسیژن بیشتری برخوردار می‌شد.» به جز این شیرینی مطلوب آب قنات‌های بجستان و هوای کویری و گرمای هوا نیز محیط مناسبی را برای کشت انار در این شهر فراهم کرده است. میرآقایی که مسئول بخش خصوصی سورته بندی (بسته بندی بر اساس کیفیت و درجه) است، زمان برداشت انار را وقتی می‌داند که باد پاییزی معروف به زهر عقرب به آن بخورد و رنگش سرخ و سیاه شود.
انار بجستان دوباره اعتبار سابق خود را بازیافت
امسال بعد از سال‌ها خشکسالی، سرما و آفت زدگی، دوباره می‌توانند وقت انار قاچ کردن از سرخی و سیاهی دانه‌های شیرین و آبدارش مطمئن باشند و با افتخار بگویند این انار بجستان است. متأسفانه یکبار سال ۸۶ و بار دیگر هم سال ۹۵ سرمای ناگهانی هوا، امان درختان بجستان را برید و باغداران را مجبور کرد درختان را «کف بُر» کنند. انار‌های امروزی که از پاجوش به اینجا رسیدند، امسال دوباره همان نگینی شدند که جهان سال‌ها به نام انار بجستان می‌شناخت.
انار ایرانی سمبل عشق است
رد انار را در بسیاری از کتاب‌های قدیمی ایران همچون اوستا، شاهنامه و... می‌توان یافت و با تکیه بر همین اشارات و اسنادی دیگر همچون کتیبه‌های تخت جمشید، بسیاری از محققان معتقدند انار بومی ایران است و از اینجا به دیگر کشور‌ها صادر شده است. به جز کارایی غذایی، که از قضا به خاطر آنتی اکسیدان فراوانش در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از امراض همچون سرطان مفید دانسته می‌شود، انار در ادبیات و باور عوام نماد عشق است و از همین رو در رسوم ایرانی، عروس «نار» می‌زند. این‌ها را گفتیم تا تأکید کنیم با تکیه بر همین یک محصول می‌توان جشنواره‌های فراوانی برگزار کرد و گردشگران را از گوشه و کنار دنیا به ایران کشاند.
امسال غافل گیر شدیم
امسال چندین جشنواره انار در گوشه و کنار کشور برگزار شد که همگی به دلیل خوش آب و رنگ بودن، مورد توجه فراوان گردشگران قرار گرفت. چنانکه در مدت برگزاری جشنواره انار یزد، ظرفیت تمامی اقامتگاه‌های این شهر به صد در صد رسید. اما با وجود شهرت فراوان انار بجستان، این شهرستان از چنین جشنواره‌ای محروم بود. به ویژه وقتی بدانیم بیشتر باغ‌های انار بجستان به صورت خرده مالکی و سنتی اداره می‌شود و از این حیث گرچه از لحاظ اقتصادی آورده خوبی برای شهرستان ندارد، از نقطه نظر گردشگری بسیار جذاب است. اما نه از آمد و شد گردشگر و بازدیدکننده و تور خبری بود و نه از جشنواره‌های بومی و محلی که می‌تواند به واسطه این محصول در اینجا وجود داشته باشد. حسین کریمیان یکی از اعضای شورای شهر بجستان دلیل این امر را غافل گیری بیان می‌کند و می‌گوید: «به دلیل کیفیت نامناسب انار بجستان در چند سال گذشته، امسال توقع چنین محصول باکیفیتی را نداشتیم و به همین دلیل برنامه ریزی خاصی برای جشنواره انجام نشد. با این حال انتقاد شما وارد است و تلاش می‌کنیم سال آینده با همکاری میراث و جهادکشاورزی جشنواره مناسبی برگزار کنیم.»
برداشت سه برابری انار بجستان
امسال میزان برداشت انار نسبت به سال گذشته با افزایش سه برابری به ۱۳ هزار و ۵۰۰ تن رسید. این را مدیر جهاد کشاورزی بجستان می‌گوید و در پاسخ به سوال ما درباره وسعت باغ‌های انار بجستان توضیح می‌دهد: «امسال یک هزار هکتار از باغات بجستان زیرکشت انار رفت و به طور میانگین از هر هکتار بین ۱۰ تا ۱۵ تن انار برداشت شد.» محمد شجعی با تأکید بر کیفیت بالا و قطب انار بودن بجستان می‌گوید: «مهم‌ترین نوع انار بجستان که در ایران و دیگر کشور‌های هدف صادراتی از جایگاه خاصی برخوردار است، معروف به انار بجستانی است و از دیگر ارقام انار این شهرستان می‌توان به شیشه کپ، ملس، پیش رس و خزر اشاره کرد. از میزان صادرات انار بجستان که می‌پرسیم می‌گوید: «برای نقش آفرینی بیشتر این محصول در صادرات و رونق اقتصادی این شهرستان و معرفی گسترده‌تر در سطح بین المللی مذاکره با تعدادی از صادرکنندگان عمده انار کشور در حال انجام است.»
انار هم قربانی دلالی است
دلالی دانه‌های سرخ انار دل باغداران را خون کرده است. این را به راحتی می‌توان از صحبت هایشان فهمید. آنجا که می‌گویند انار باکیفیتشان را مجبور می‌شوند برای تأمین هزینه پیش از برداشت بفروشند. اختلاف فراوان قیمت فروش انار در بجستان و مشهد نیز یکی از دلایل حضور دلالان است. آنان با ۲ هزار و ۵۰۰ تومان انار را از باغدار می‌خرند و در مشهد تا ۱۰ هزار تومان نیز آن را به فروش می‌رسانند. مدیر جهاد کشاورزی بجستان یکی از راه‌های جلوگیری از دلالی را حمایت بیشتر از کشاورزان و ایجاد مراکز عرضه مستقیم انار این شهرستان در بوستان ملت و تعدادی از فروشگاه‌های بزرگ مشهد می‌داند. اتفاقی که امسال رخ داده است. ایجاد روزمزرعه‌ها در بجستان نیز راهکار دیگری بود که علاوه بر کمک به خرید مستقیم مردم از باغداران، می‌تواند در سال‌های آینده در بحث گردشگری نیز مفید باشد.
جای خالی فراورده‌های اناری
به جز رب انار که کم و بیش به صورت سنتی و در کارگاه‌های کوچک تهیه می‌شود، فراورده اناری دیگری در بجستان به چشم نمی‌خورد. درحالی که تهیه و فروش لواشک انار، کیک‌ها و دسر‌ها و آب میوه‌های طبیعی و... که هم خوش آب و رنگ اند و هم خوشمزه می‌تواند در جذب گردشگر تأثیرگذار باشد.
سایر ظرفیت‌های گردشگری
بجستان به جز انار، ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی فراوانی دارد که به ویژه در این وقت سال به دلیل آب و هوای مناسب می‌تواند گزینه خوبی برای گردش باشد.
کویر‌های متعدد
مناطق کویری و تاغزار‌های طبیعی و دست کاشت در شهرستان بجستان که مساحتی بالغ بر ۵۲ هزار هکتار در مناطق سردق، مرندیز، یونسی، قاسم آباد، فخرآباد، ذبیح آباد، منصوری و... را شامل می‌شود، گاه به شکل ریگزار و گاه کفه نمکی و نمکزار جلوه می‌کند و با این تنوع توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند.
منطقه حفاظت شده هلالی
منطقه حفاظت شده هلالی در جنوب شرق شهرستان بجستان و غرب گناباد با وسعتی قریب به ۱۲۰ هزار هکتار قرارگرفته است. منطقه ییلاقی سیاه کوه دارای کوه‌های مرتفع و به هم پیوسته و دره‌های سرسبز و عمیق و چشمه سار‌های متعدد است.
منطقه حفاظت شده افتخار
زیستگاه‌های حیات وحش افتخار دارای گونه‌های جانوری نادری نظیر گربه شنی، هوبره (بوقلمون وحشی) و... است که در فاصله ۱۲ کیلومتری جنوب غربی بجستان قرار دارد.
بافت تاریخی
روستای مزار با خانه‌های دستکند چند صد ساله، بافتی تاریخی و منحصربه فرد در فاصله شش کیلومتری بجستان قرار دارد. همچنین
۸ کاروانسرای تاریخی در بجستان است.
غار‌های بجستان
یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان بجستان وجود غار‌های متعدد در این شهرستان است. این غار‌ها به دلیل داشتن چکیده و چکند‌هایی بسیار زیبا و کریستال مانند همانند بلور شیشه و قندیل‌های متعدد از زیباترین غار‌های استان می‌باشند. تاکنون حدود ۷ غار در شهرستان بجستان شناسایی شده است که عمدتا در بخش یونسی این شهرستان واقع است.
پلایای نمک
پلایای کویر بجستان دارای لایه‌ای از رسوبات قلیایی متشکل از نمک‌های مختلف است. پلایا در واقع همان حوضه خشک دریاچه است که در مناطق با آب و هوای نیمه خشک و خشک به وجود می‌آید و تحت نام‌های دریاچه‌های خشک فلات‌های قلیایی یا فلات‌های شور نامیده می‌شوند. این بخش از زمین در فصل مرطوب از آب پوشیده می‌شود.
چطور برویم؟
شهرستان بجستان در ۲۷۸ کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع است. برای رسیدن به این شهرستان باید از شهر‌های تربت حیدریه و فیض آباد گذر کنید.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
